24ΩΡΗ Πανελλαδική Απεργία στα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία. Αντιστεκόμαστε στη ΔΙΑΛΥΣΗ της Δημόσιας Ψυχικής Υγείας
ΑΘΗΝΑ 3/9/2013
ΑΡ.ΠΡΩΤ.: 1999
ΠΡΟΣ: ΥΠΟΥΡΓΟ ΥΓΕΙΑΣ
ΥΠΟΜΝΗΜΑ
Τα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία της χώρας με χρήματα του Ελληνικού Λαού δεν είναι πια οι ασυλικοί χώροι Νοσηλείας που ήταν τις δεκαετίες 1980 – 1990. Αξιοποίησαν τους Κοινοτικούς και Εθνικούς πόρους που διατέθηκαν και σήμερα έχουν μετατραπεί σε Δίκτυα Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας προσφέροντας υπηρεσίες στους εξής τομείς.
• Της Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης με ανάπτυξη Κέντρων Ψυχικής Υγείας, κατ' οίκον Νοσηλεία, Νοσοκομεία Ημέρας, Συμβουλευτικούς Σταθμούς και κυρίως τακτικά και έκτακτα εξωτερικά ιατρεία. Πάνω από 500.000 ψυχικά πάσχοντες τα επισκέπτονται κάθε χρόνο.
• Των εφημεριών και των εισαγωγών με ανεπτυγμένες πάνω από 1200 κλίνες οξέων περιστατικών στις οποίες εισάγονται 15.000 Ασθενείς κάθε χρόνο. Οι περισσότεροι εξ αυτών με Εισαγγελική παραγγελία. Η αντικατάσταση των κλινών αυτών με αντίστοιχες κλίνες σε ψυχιατρικούς τομείς στα Γενικά Νοσοκομεία όχι μόνο καθυστέρησε αλλά οπισθοδρόμησε.
Στην Αττική πριν 10 χρόνια λειτουργούσαν περισσότεροι ψυχιατρικοί τομείς από όσους λειτουργούν σήμερα.
Μάλιστα σε Νοσοκομεία που κλείνουν σχεδιάστηκε η λειτουργία Ψυχιατρικών τομέων (ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ). Τέτοια προχειρότητα!!!
Τέλος ανέπτυξαν υπηρεσίες στον τομέα της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης – Αποασυλοποίησης, Επαγγελματικής Αποκατάστασης χρόνιων ασθενών με ξενώνες, διαμερίσματα, οικοτροφεία, επαγγελματικές δραστηριότητες (ΚΟΙΣΠΕ κα). Οι μονάδες αποασυλοποίησης λειτουργούσαν χωρίς νομική και οργανική υπόσταση κάτι που διορθώνεται στους υπό έκδοση Οργανισμούς (Ν.4025/2011). Αντίστοιχες δραστηριότητες ανέπτυξαν οι Μη Κερδοσκοπικές Οργανώσεις αλλά ελέγχονται για την αξιοπιστία και το παρεχόμενο έργο. Εισβάλλουν στα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία και με εξευτελιστικές διαδικασίες επιλέγουν χρόνιους ασθενείς «λειτουργικούς» κατά την άποψή τους με καλό ασφαλιστικό βιβλιάριο και περιουσία. Με την πρώτη «υποτροπή» ξαναστέλνουν τους φιλοξενούμενους Ασθενείς στα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία και μάλιστα αξιοποιώντας την διαδικασία των Εισαγγελικών Εντολών.
Η χρηματοδότηση των Μονάδων Ψυχικής Υγείας σύμφωνα με το Μνημόνιο που υπέγραψε ο πρώην Υπουργός Υγείας κος Λυκουρέντζος και ο Επίτροπος Κοινωνικών Υποθέσεων της ΕΕ από 1.1.2016 θα γίνεται από Εθνικούς Πόρους (ΕΟΠΥΥ και άλλες σταθερές πηγές εθνικής χρηματοδότησης). Ως εκ τούτου παύει η χρηματοδότηση με Κοινοτικά Κονδύλια. Με δεδομένες τις Μνημονιακές δεσμεύσεις για μείωση των δαπανών της Υγείας είναι βέβαιον ότι θα καταρρεύσει η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση και θα παραδοθεί στον Ιδιωτικό Τομέα και τις Μη Κερδοσκοπικές Οργανώσεις.
Όσοι ασθενείς είναι κοινωνικά περιστατικά και δεν διαθέτουν περιουσία και καλή σύνταξη θα καταλήξουν στις στάσεις του Μετρό και τα παγκάκια.
Η τομεοποίηση των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας με τη σύσταση ολοκληρωμένου δικτύου υπηρεσιών ανά πληθυσμό αναφοράς που ήταν επιδίωξη των φορέων και των εργαζομένων στις Δημόσιες υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας δεν προχώρησε. Συστήθηκαν οι Τομεακές Επιτροπές αλλά δεν κατάφεραν να συντονίσουν τις λειψές υπηρεσίες που βρίσκονται εν λειτουργία σε μορφή ολοκληρωμένων δικτύων, εξαιτίας της έλλειψης βασικών υποδομών Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης, της μη ανάπτυξης ψυχιατρικών τομέων στα Γενικά Νοσοκομεία, την μη λειτουργία των απαραίτητων δομών αποασυλοποίησης και την έλλειψη προγραμμάτων επαγγελματικής αποκατάστασης.
Έτσι εμφανίζεται το φαινόμενο τα τρία μεγάλα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία της χώρας να εισάγουν ασθενείς από όλη τη χώρα. Συντονισμός των εισαγωγών δεν μπορεί να επιτευχθεί. Οι εισαγγελείς κάνουν κατανομή του μεγαλύτερου μέρους των εισαγωγών. Ταυτόχρονα τα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία παρέχουν Νοσηλεία είτε σε ξεχωριστά τμήματα είτε μαζί με τους άλλους Νοσηλευόμενους σε κρατούμενους του άρθρου 69 του ποινικού κώδικα. Επίσης ανέπτυξαν Γυροψυχιατρικά Τμήματα, Μονάδες του ΟΚΑΝΑ, Προγράμματα Απεξάρτησης κ.α. Έλλειψη προνοιακών δομών αναπτύσσουν ράντζα.
Η αποασυλοποίηση των Χρόνιων Ασθενών δεν είναι στατική διαδικασία. Σε κάθε εφημερία των Ψυχιατρικών Νοσοκομείων οι μισοί Ασθενείς είναι κοινωνικά περιστατικά, επανεισαγωγές που επιδιώκουν την μόνιμη παραμονή στα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία.
Η σύσταση ολοκληρωμένου δικτύου Υπηρεσιών απαιτεί πολιτική απόφαση και επαρκή χρηματοδότηση ώστε να αναπτυχθούν οι απαραίτητες υπηρεσίες. Ο συντονισμός του δικτύου επιτυγχάνεται χωρίς να απαιτείται Διοικητική οργάνωση.
Ως εκ τούτου οι λειτουργούντες Μονάδες των Ψυχιατρικών Νοσοκομείων πρέπει να «κουμπώσουν» άμεσα Διοικητικά σε Οργανισμούς που βρίσκονται στα συρτάρια του Υπουργού Υγείας. Άμεσα οφείλουν να δημοσιευθούν σε ΦΕΚ. Ως Ενιαία Νομικά πρόσωπα που παρέχουν ως δίκτυα υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας.
Η συρρίκνωση των τμημάτων οξέων περιστατικών των τριών Ψυχιατρικών Νοσοκομείων (ΨΝΑ, ΔΡΟΜΟΚΑΪΤΕΙΟ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ) θα σημάνει την κατάρρευση του Συστήματος Δημόσιας Ψυχικής Υγείας αφού δεν λειτουργούν απαραίτητοι τομείς στα Γενικά Νοσοκομεία και είναι καθημερινό φαινόμενο τα ράντζα.
Προφανώς ο Υπουργός βρήκε τον Τομέα της Ψυχικής Υγείας να παίξει τα πολιτικά παιχνίδια. Με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια. Από τη μια μειώνει τις δαπάνες, από την άλλη θέτει προσωπικό σε Διαθεσιμότητα – Απολύσεις. Παραδίδει την Ψυχική Υγεία στους Ιδιώτες επιχειρηματίες και τις Μη Κερδοσκοπικές Οργανώσεις.
Μετά την ψήφιση του Ν.4052/2012 που προβλέπει την κατάργηση των τεσσάρων περιφερειακών ψυχιατρικών νοσοκομείων και την ένταξη τους ως ψυχιατρικοί τομείς στα αντίστοιχα Γενικά Νοσοκομεία μέγιστο ζητούμενο και απαραίτητη προϋπόθεση για την εξασφάλιση της συνέχισης της λειτουργίας των στεγαστικών και κοινοτικών ψυχιατρικών δομών που αναπτύχθηκαν τα προηγούμενα χρόνια, είναι η θεσμική και οικονομική τους θωράκιση. Η διατήρηση τους αποτελεί εξάλλου υποχρέωση της χώρας μας που χρηματοδοτήθηκε με τεράστια κοινοτικά κονδύλια ακριβώς γι αυτό το σκοπό.
Τα παραπάνω τα έχουμε αναδείξει και τονίσει διαχρονικά και επανειλημμένα προς πάσα κατεύθυνση, προτείνοντας ως βέλτιστη λύση την δημιουργία νέων σύγχρονων Ν.Π.Δ.Δ. που θα περιλαμβάνουν τα Δίκτυα Παροχής Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας σε αντικατάσταση των παλαιών οργανισμών των ψυχιατρείων που πέρασαν από την ασυλική στην κοινοτική φροντίδα. Και η θέση μας αυτή παραμένει και σήμερα επίκαιρη.
Στην σημερινή όμως δύσκολη συγκυρία όπου οι συνεχείς περικοπές και η υποχρηματοδότηση οδηγούν το σύστημα δημόσιας υγείας σε μαρασμό, οφείλει το Υπουργείο Υγείας να φροντίσει ώστε οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας να έχουν τη μέγιστη δυνατή αυτονομία ούτως ώστε να μην αποτελέσουν τον «φτωχό συγγενή» μέσα στα Γενικά Νοσοκομεία. Ήδη, η κατά το δοκούν εφαρμογή από τους διοικητές των διατάξεων του Ν.4052 μας δείχνει τι πρόκειται να επακολουθήσει.
Η ένταξη όλων των κοινοτικών και στεγαστικών δομών κάτω από την «ομπρέλα» ενός Κ.Ψ.Υ. με τον δικό του Οργανισμό και με τους δικούς του Κ.Α.Ε. , κατοχυρώνοντας την επάρκεια τόσο σε ανθρώπινους όσο και σε οικονομικούς πόρους, θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να εξασφαλίσει ως ένα βαθμό μια τέτοια αυτονομία. Το υπηρετούν προσωπικό θα πρέπει φυσικά να συνεχίσει να προσφέρει τις υπηρεσίες του για την ψυχική υγεία, τόσο οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας αλλά και προσωπικό άλλων ειδικοτήτων απαραίτητων για την συντήρηση και υποστήριξη των στεγαστικών και κοινοτικών δομών (διοικητικοί-οδηγοί-τεχνικοί κ.λ.π.)
Απαιτείται όμως για κάθε ένα από τα περιφερειακά ψυχιατρικά νοσοκομεία να περιγραφεί ειδικά και ξεχωριστά το οργανόγραμμα και η σύνθεση του προσωπικού που θα ενταχθεί οργανικά στα Κ.Ψ.Υ., αφού οι λειτουργίες και οι δράσεις που έχουν αναπτύξει είναι από λίγο ως πολύ διαφορετικές.
Ως εκ τούτου χωρίς καταληκτικές ημερομηνίες και με επαρκή χρηματοδότηση να ολοκληρωθεί η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση. Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση που θα περιλαμβάνει ολοκληρωμένο δίκτυο Δημόσιων Υπηρεσιών ανά πληθυσμό αναφοράς (Τομεοποίηση).
Οι πολιτικές που ακολουθήθηκαν μέχρι σήμερα και τα ΜΝΗΜΟΝΙΑ διαλύουν το Δημόσιο Σύστημα Ψυχικής Υγείας και τροφοδοτούν τον Ιδιωτικό Τομέα και τις Μη Κερδοσκοπικές Οργανώσεις.
ΓΙΑ ΤΗΝ Ε.Ε. ΤΗΣ ΠΟΕΔΗΝ
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΑΝ.ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΟΥΤΣΙΟΥΜΠΕΛΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΣ